Biển Cát Tiến
Địa lý, hành chính
Phù Cát phía bắc giáp huyện Phù Mỹ, phía tây giáp huyện Vĩnh Thạnh và Tây Sơn, phía nam giáp huyện An Nhơn và Tuy Phước, phía đông giáp biển đông; cách TP. Quy Nhơn 35km về phía bắc.
Diện tích tự nhiên của Phù Cát là 672.470 km2. Dân số 186.263 người (tính đến năm 1998).
Hiện nay Phù Cát gồm có 17 xã và 1 thị trấn, cụ thể như sau:
- Cát Hanh,
- Cát Tài,
- Cát Minh,
- Cát Khánh,
- Cát Thành,
- Cát Hải,
- Cát Chánh,
- Cát Tiến,
- Cát Thắng,
- Cát Hưng,
- Cát Nhơn,
- Cát Tường,
- Cát Tân,
- Cát Lâm,
- Cát Hiệp,
- Cát Trinh,
- Cát Sơn
- và thị trấn Ngô Mây.
Đường xe lửa đoạn chạy ngang qua Cát Hanh, phía xa là núi Một
Phía bắc và phía nam Phù Cát được bao bọc bởi 2 con sông nhỏ là sông La Tinh và Địa Lưu Giang (một nhánh sông Côn).
Giữa lòng Phù Cát trồi lên một dãy núi, nổi bật là Hòn Bà cao gần 900m so với mặt biển. Có thể xem dãy núi Hòn Bà là cái lõi của thế núi, thế sông Phù Cát. Núi Bà có nhiều hang động với bao huyền thoại về thời nguyên sơ của Phù Cát.
Phù Cát có bờ biển dài 32km, có cửa biển Đề Gi, đầm Nước Ngọt, nhiều bãi ngang, đảo san hô, thềm lục địa rộng… với nhiều loại hải sản quý: tôm, cá, cua, rong câu và cánh đồng muối Đức Phổ (Cát Minh), Ngãi An (Cát Khánh) cho sản lượng cao (15.000 tấn/vụ). Đặc biệt chất lượng muối Đề Gi nức tiếng xa gần.
Phù Cát có nhiều làng nghề thủ công truyền thống được hình thành từ lâu đời là nón Kiều An, Hiều Huyên, Phong An, An Hành được cả nước biết tiếng. Rồi võng trân Thái Phú, Thái Định, Cảnh An; gốm Vĩnh Trường, Chánh Thiện; đan đát Phú Hội, Phú Đa, Trung Chánh… Bún hủ tiếu Hòa Đại, Hội Vân … đã từng một thời vang tiếng.
Phù Cát có nguồn khoáng sản rất phong phú. Mỏ Ti Tan ở Cát Khánh, Cát Thành, Cát Hải có trữ lượng lớn (1.200.000 tấn), nguồn cát trắng, cao lanh; nước khoáng Hội Vân và Chánh Thắng; đá ong, đá granite…
Về phong cảnh hữu tình, Phù Cát có hòn Vọng Phu ở Vĩnh Hội (Cát Hải) mang hình dáng một người phụ nữ bồng con nhìn ra phía biển chờ chồng như là một biểu tượng của long chung thủy.
Ở xã Cát Tiến có Linh Phong Tự (còn gọi là chùa ông Núi) được lập thời Chúa Nguyễn giữa một vùng thiên nhiên xinh đẹp.
Dãy núi Bà, một quần thể di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh, là niềm tự hào của người dân Phù Cát.
Bờ biển Phù Cát có nhiều bãi đẹp như An Quang, Chánh Oai, Vĩnh Hội… nơi mà trời, biển, rừng phi lao vi vu, rừng dừa xanh thẳm cùng hòa quyện với cát trắng và sóng vỗ rì rầm ngày đêm… như vẫy chào du khách. Dòng suối khoáng Hội Vân, một địa chỉ hấp dẫn cho du lịch và chữa bệnh.
Lịch sử hình thành
Ngược dòng lịch sử, Phù Cát tức nhiều thế kỷ trước có tên gọi là huyện Phù Ly thuộc phủ Hoài Nhơn, thừa tuyên Quảng Nam. Năm 1602, Nguyễn Hoàng đổi Hoài Nhơn thành Quy Nhơn.
Năm 1832, Phù Ly chia thành huyện Phù Mỹ và Phù Cát, lấy sông La Tinh làm ranh giới, tên Phù Cát có từ đó. Huyện lỵ đầu tiên của Phù Cát ở Xuân Hội sau dời về Hòa Hội (1865), rồi chuyển vào An Hành (nay là thị trấn Ngô Mây).
Người dân Phù Cát sống chủ yếu bằng nghề nông nhưng đất đai lại không được màu mỡ mà bạc màu, khô cằn. Đất gò ở Phù Cát có tới 38.532 ha chiếm 57,9% quỹ đất tự nhiên. Vùng bán sơn địa này gồm các xã phía tây Quốc lộ 1A cùng cả dải đất ven 2 phía núi Bà từ Cát Hanh và Cát Trinh xuống sát biển. Đất rừng Phù Cát tuy rộng nhưng nghèo kiệt …
Huyện có Quốc lộ 1A, đường sắt xuyên Việt chạy qua. Có 4 tỉnh lộ nối trung tâm huyện đến các xã và hệ thống giao thông nông thôn được mở rộng đều khắp đã góp phần nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của người dân nông thôn.
Phù Cát có cửa biển Đề Gi tạo thuận lợi cho giao thông đường thủy. Đặc biệt, sân bay quốc gia nằm trên địa bàn huyện Phù Cát là điều kiện tốt cho giao lưu trong nước và quốc tế.
Hệ thống thủy lợi của huyện tương đối lớn, gồm 19 hồ chứa nước với dung tích 58,4 triệu m3 cùng với các đập dâng, trạm bơm và biện pháp khai thác nước ngầm đảm bảo tưới cho 25.835ha gieo trồng và cải thiện môi trường sinh thái.
Sau khi cầu đường Quy Nhơn - Nhơn Hội khai thông, đã tạo thêm đường giao thông ven biển - có thể xem là điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
(Sưu tầm theo báo Bình Định)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét